Upadek biura podróży - co zrobić, kiedy biuro bankrutuje?
Upadek biura podróży to poważny problem dla turystów, którzy wykupili w nim wycieczki lub wyjechali na wakacje. W historii polskiej turystyki nie raz zdarzały się tego typu przypadki. Na szczęście klienci biur nie muszą się martwić, że poniosą z tego powodu konsekwencje finansowe. Są chronieni aż dwoma filarami zabezpieczeń finansowych na wypadek gdyby organizator ich wyjazdu ogłosił niewypłacalność.
Przepisy polskiego prawa mówią, że w przypadku ogłoszenia przez organizatora turystyki bankructwa, klient może żądać od niego zwrotu całości kosztów jakie poniósł w związku z zakupem wycieczki, lub części jeśli impreza turystyczna już się rozpoczęła, także zapewnienia bezpiecznego powrotu do kraju. Organizatorzy turystyki, by móc prowadzić swoją działalność, muszą się zabezpieczyć na wypadek utraty płynności finansowej. W tym celu wykupują gwarancję/polisę ubezpieczeniową. Stanowi ona tzw. pierwszy filar zabezpieczeń. Właśnie z niej pokrywane są w pierwszej kolejności roszczenia klienta.
Co to jest Turystyczny Fundusz Gwarancyjny?
Jeśli okaże się, że gwarancja nie wystarczy na pokrycie roszczeń wszystkich klientów, uruchamiany jest drugi filar: Turystyczny Fundusz Gwarancyjny (TFG) działający przy Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym. Turystyczny Fundusz Gwarancyjny to narzędzie stworzone po to, by jeszcze lepiej chronić interesy klientów biur podróży. Filar ten bazuje na składkach odprowadzanych przez organizatorów turystyki do wspólnej puli. Biura podróży są zobowiązane do odprowadzania składki od każdego uczestnika organizowanej przez siebie wycieczki. Wysokość składek nie jest jednolita. Waha się od 0 do 15 złotych, w zależności m.in. od tego dokąd klient wyjeżdża na wycieczkę (Polska, kraje ościenne, kraje europejskie i pozaeuropejskie) i jakim środkiem transportu dociera na miejsce (transport własny, transport lądowy, transport lotniczy).
Jaka jest procedura w przypadku niewypłacalności biura podróży?
Klient może dochodzić roszczeń od upadłego biura podróży wyłącznie wtedy, kiedy ma ono zabezpieczenie finansowe, tzn. posiada wpis do Centralnej Ewidencji Organizatorów Turystyki i Przedsiębiorców Ułatwiających Nabywanie Powiązanych Usług Turystycznych. Ewidencję taką prowadzi w każdym regionie marszałek województwa.
Zawsze kupuj wycieczki od legalnie działających na rynku organizatorów!
Dostęp do bazy organizatorów turystyki, powstałej w oparciu o ewidencje prowadzone przez marszałków, jest publiczny. Można w niej sprawdzić m.in. jaka jest wysokość gwarancji posiadanej przez touroperatora. Niezależnie od tego przepisy prawa wymagają, by organizator turystyki przekazał klientowi na piśmie informację o posiadanych zabezpieczeniach finansowych oraz procedurach niezbędnych do odzyskania wpłaconych przez niego środków w przypadku, kiedy utraci płynność finansową.
Kiedy dojdzie do bankructwa organizatora turystyki, procedura zwrotu środków rozpoczyna się od złożenia przez klienta wniosku do ubezpieczyciela (gwaranta) o zwrot środków wpłaconych na poczet wycieczki. Ubezpieczyciel (gwarant) weryfikuje wniosek. Jeśli zaopiniuje go pozytywnie, marszałek województwa na terytorium którego znajduje się upadłe biuro podróży, wydaje decyzję o zwrocie turyście środków. Ubezpieczyciel (gwarant) musi go dokonać w określonym terminie – w ciągu 30 dni od wydania przez marszałka decyzji o zwrocie. Jeśli okaże się, że ubezpieczenie (gwarancja) nie wystarczy na pokrycie roszczeń wszystkich klientów biura, uruchamiane są środki z Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego.
Kiedy w związku z upadłością biura podróży turysta nie może kontynuować wycieczki, na którą się udał i konieczne jest zapewnienie mu powrotu do domu, w pierwszej kolejności powinien o zaistniałej sytuacji poinformować marszałka województwa, na terenie którego ma siedzibę biuro podróży. Zadaniem marszałka jest bezpieczne ściągnięcie turystów z zagranicy. Kolejnym krokiem jest uruchomienie procedury zwrotu środków opisanej powyżej.
Dlaczego powstał Turystyczny Fundusz Pomocowy?
Od 2021 r. klienci biur podróży są chronieni kolejnym filarem – Turystycznym Funduszem Pomocowym. Głównym zadaniem tego funduszu jest wspieranie biur podróży, i samych turystów, w przypadku zaistnienia na terenie Polski lub kraju, w którym odbywa się impreza turystyczna, nadzwyczajnych okoliczności uniemożliwiających realizację tej imprezy, np. pandemii, wojny, kataklizmu (erupcji wulkanu, trzęsienia ziemi, powodzi). Środki kumulowane w Funduszu pochodzą m.in. ze składek opłacanych przez organizatorów turystyki. Zasada pobierania składek i ich wysokość jest podobna do procedur stosowanych w przypadku TFG.
