Teotihuacan – tajemnice starożytnego miasta Azteków

Teotihuacan znajduje się na centralnym płaskowyżu Wyżyny Meksykańskiej, w południowym Meksyku, nieopodal miasta Mexico City, na ziemiach stanu o tej samej nazwie. Dzięki tak dogodnemu ulokowaniu wycieczki do legendarnego kompleksu religijnego są ogólnodostępne oraz łatwe do zorganizowania.

Nazwa kompleksu religijnego, jak i samego miasta została nadana przez Azteków ok. 500 lat po jego upadku. Można ją przetłumaczyć jako "miejsce, z którego pochodzą bogowie; miejsce gdzie rodzą się bogowie lub miejsce, w którym ludzie stają się bogami". Samo znaczenie nazwy pokazuje, jak ważnym miejscem był Teotihuacan.

Ostatnio jednak uczeni debatują nad poprawnym przekładem nazwy świętego miasta. Docelowo miałaby brzmieć "Miasto Słońca".

Gdy słyszysz słowo ,,piramida", zapewne od razu na myśl przychodzi Ci Egipt razem z piramidą Cheopsa czy Dżesera. Warto jednak wiedzieć, że ludy prekolumbijskie zamieszkujące Amerykę Południową również budowały ogromne piramidy. Ba! Największa objętościowo piramida na świecie wcale nie znajduje się w Egipcie, a właśnie w Meksyku. Jest to Wielka Piramida w Choluli, której kubatura to 3,3 mln m3. W porównaniu do piramidy z Gizy, której kubatura wynosi 2,4 mln m3, taki wynik robi niemałe wrażenie!

To oczywiście tylko jedna z wielu piramid w Ameryce Łacińskiej. Olbrzymie ostrosłupy górują również nad Teotihuacan, choć te akurat nie zostały wzniesione przez Azteków. Są to:

Piramida Słońca o wymiarach 225m x 207m i wysokości 65m.

Piramida Księżyca o wymiarach 150m x 120m i wysokości 43m.

Większość, jak nie wszystkie piramidy wzniesione przez Azteków lub ich przodków (jak w przypadku Teotihuacan), różnią się nieco od tych szerzej znanych w Egipcie. Mianowicie są wzniesione w stylu Talud-tablero, czyli w formie kolejnych tarasów stawianych na skarpach. Styl ten potocznie jest nazywany schodkowym.

Wielka Piramida w Choluli jest matrioszką! Budowano ją ok. 600 lat w bardzo prosty sposób. Pierwotną konstrukcję pokrywano kolejnymi warstwami kamienia, przez co piramida stawała się coraz większa.

Legendy podają, że miasto zbudowali olbrzymi – quinametin, którzy wyginęli przed powstaniem ludzi, a starożytne piramidy mają być właśnie ich grobowcami. W rzeczywistości jednak nie można dokładnie określić, jak powstał Teotihuacan. Wiadomo natomiast, że początki miasta sięgają 100 r. p.n.e., by ok. 600 lat później, w czasach swojej największej świetności, zajmowało obszar 22 km2 i liczyło między 100 a 200 tysięcy mieszkańców.

Teotihuacan był stosunkowo rozwinięty. W świętym mieście odbywały się liczne obrzędy religijne, napływały pielgrzymki, a miejscowa ludność trudniła się wyrabianiem wyjątkowych przedmiotów z obsydianu. To właśnie tym sektorom – wyspecjalizowanym rzemieślnikom i władcom – kompleks zawdzięcza świetność i wpływy. A wpływy te były niemałe, gdyż obejmowały tereny całej części centralnej Wyżyny Meksykańskiej, aż do dzisiejszej Gwatemali.

od VI w. n. e. święte miasto zaczęło jednak podupadać, kiedy to w Teotihuacan rozpętał się pożar rujnujący wiele ważnych budowli i warsztatów rzemieślniczych. Sytuacja bardzo mocno wpłynęła na miasto, tym samym nie pozwalając mu już nigdy odbudować swojej potęgi. Niemniej jednak do świętego miejsca udawały się pielgrzymki jeszcze na długo po jego upadku.

Kompleks Teotihuacan obfituje w zapierające dech w piersiach zabytki. Nie bez powodu znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO od prawie 50 lat! Wśród budowli usytuowanych w świętym mieście nie sposób nie wspomnieć o takich miejscach, jak:

Piramidy Słońca i Księżyca – to najstarsze budowle w kompleksie. Piramidy są ustawione wzdłuż Alei Zmarłych i najprawdopodobniej służyły jako miejsca składania ofiar. Można to stwierdzić po szczątkach oraz darach odnalezionych w trakcie prac archeologicznych, jednak trudno powiedzieć cokolwiek więcej o tych budowlach. Do dzisiaj prowadzone są badania w obszarze całego Teotihuacan, lecz wciąż wiele informacji pozostaje owianych tajemnicą.

Piramida Słońca jest trzecią największą piramidą na świecie, a drugą na kontynencie. Jej budowę zaczęto w 1 w. p.n.e. Na jej szczycie odnaleziono ruiny świątyni.

Aleja Zmarłych – to szeroka na 40 metrów i długa na 2 kilometry aleja, która łączy obiekty kultu w Teotihuacan. Biegnie od Placu Księżyca (pod Piramidą Księżyca) do Cytadeli po drugiej stronie centrum religijnego miasta. Aleja służyła do procesji i innych wydarzeń religijnych (w tym ceremonii składania ofiar), w których mogło uczestniczyć nawet kilka tysięcy ludzi jednocześnie. Aleja Zmarłych jest główną osią miasta Teotihuacan, a wzdłuż niej wybudowano liczne kompleksy religijne i świątynie – jak w żadnym innym mieście Mezoameryki.

Świątynia Pierzastego Węża (Quetzalcoatla) – niewątpliwie jeden z najciekawszych obiektów w kompleksie. Świątynia to, jak można się spodziewać, piramida! Różni się jednak od pozostałych, a mianowicie posiada przepiękne zdobienia. Każda ze ścian jest gęsto pokryta naprzemiennie głowami bóstw: Quetzalcoatla czyli Pierzastego Węża oraz Tlaloka – boga deszczu. Oczy każdej rzeźby były wydrążone i służyły jako jama dla obsydianowych gałek ocznych. Uważa się, że podczas poświęcenia budowli życie straciło 200 ludzi, którzy zostali złożeni bogom w ofierze.

Pomimo licznych badań i wykopalisk wciąż mało wiadomo na temat powstania Teotihuacan. To daje przestrzeń na wymyślenie wielu legend i mitów związanych z tym miejscem. Teotihuacan jest uważany za najbardziej tajemnicze miasto Mezoameryki. Nic dziwnego – do dziś nie jest znana dokładna informacja o tym, kto stworzył to miasto i dlaczego upadło. Dodatkowo spójrz na budowle na terenie Teotihuacan – praktycznie nic o nich nie wiadomo, oprócz tego, że są.

Pod budowlami religijnymi ciągną się długie metry tuneli z malowidłami na ścianach. Pod piramidami tworzono nawet sztuczne jaskinie i jeziora o niewiadomym przeznaczeniu. Najciekawszym odkryciem można nazwać to z 2003 roku, kiedy to naukowcy na końcu tunelu pod piramidą znaleźli pomieszczenie zaimpregnowane pirytem, magnetytem i hematytem. Taki zabieg powoduje, że po oświetleniu na ścianach ukazuje się iluminacja nocnego nieba z dosyć dobrze odwzorowanym rozmieszczeniem ciał niebieskich. W komnacie znaleziono też setki złotych kulek. Co za niepowtarzalne odkrycie!

Święte miasto Teotihuacan jest łatwo dostępne dla turystów – można się do niego dostać w niecałą godzinę z Mexico City. Między stolicą, a zabytkowym miastem kursują autobusy co 15 minut, a ceny biletów zaczynają się już od 5 pesos. Oczywiście istnieje również możliwość wykupienia wycieczki fakultatywnej, wynajmu samochodu czy dojazdu taksówką. Polecamy również sprawdzić transport w stylu Uber, gdyż wychodzi dosyć tanio, a jest bezpiecznym sposobem na przemieszczanie się po Meksyku.

Zwiedzanie Teotihuacan najlepiej zaplanować na miesiące od listopada do maja, ponieważ w sezonie letnim często pada, a to odbiera wiele przyjemności ze zwiedzania. Poza tym lato charakteryzuje się upałami i wilgocią w powietrzu, co potrafi mocno zmęczyć. Kompleks jest czynny codziennie od 09:00 do 17:00. Warto również pamiętać, aby na dzień wycieczki nie wybierać niedzieli – wtedy mieszkańcy mają wstęp za darmo i zjeżdżają się do świętego miasta licznymi grupami.