Sakkara – najstarsza nekropolia w Egipcie

Sakkara to starożytne miasto – nekropolia znajdujące się na północy Egiptu. Jako atrakcja turystyczna cieszy się łatwą dostępnością, gdyż leży na południe od Kairu i Gizy, w której z kolei znajdują się ikoniczne piramidy. To świetny sposób na połączenie zwiedzania tych atrakcji i zobaczenie wszystkiego w jeden dzień, bowiem na Sakkarę wystarczy Ci całe popołudnie.

Sakkara to miejsce niesłychanie ważne dla historii Egiptu, ponieważ znajduje się w niej najstarsza nekropolia w kraju. Cmentarzysko powstało ok. 3100 r. p. n. e., kiedy to pierwsi królowie Starego Państwa zaczęli wznosić ogromne budowle z przeznaczeniem na grobowce. W Sakkarze chowano królów, całe rodziny królewskie, a także wpływowych dostojników państwa. Nekropolia oraz tereny do niej przyległe obfitują w znakomite zabytki, takie jak piramidy, mastaby oraz inne starożytne budowle, ale o tym dalej. Zapraszamy Cię więc na krótką, ale owocną w zabytki wycieczkę po Sakkarze!

Nazwa Sakkara wywodzi się od bóstwa Sokara, które przyjmuje zmarłych władców, oczyszcza ich dusze i przewozi na swej barce do niebios.

Piramidy w Sakkarze to temat na osobną książkę historyczną, ponieważ to właśnie tutaj znajduje się najstarsza piramida w Egipcie. W kompleksie cmentarnym możemy podziwiać m.in. następujące piramidy:

Nefer-sut-Unis czyli piramida Unisa. Za czasów swojej świetności jej wysokość wynosiła około 42 m, a długość boku – 57 m. Niestety dzisiaj, nadgryziona zębem czasu, mierzy już "tylko" 20 m.

Piramida Pepiego II, która jest ostatnią znaną piramidą Starego Państwa. Wyróżnia się na tle pozostałych wysokim stopniem zachowania konstrukcji oraz zdobień.

Piramida Tetiego zbudowana na wzór piramidy Dżedkere oraz Unisa; Niestety, teren kompleksu Grobowego Unisa był już w starożytności traktowany jako kamieniołom, przez co został niemalże całkowicie zdewastowany.

Chai-nefer-MerienRe, czyli piramida Merenrego I wzorowana na piramidzie Pepiego I. Nigdy nie została dokończona przez przedwczesną śmierć młodego władcy.

Men-nefer-Pepi, a więc piramida Pepiego I. Cały kompleks jest już dzisiaj mocno zniszczony, gdyż, podobnie jak Piramida Tetiego, służył jako kamieniołom. Piramida ma dzisiaj zaledwie 12 m wysokości, co w porównaniu z pierwotnymi 52 m budzi smutek i rozczarowanie. Jednak w piramidzie dokonano wielu ciekawych odkryć, które można podziwiać m.in. w Kairze.

Zwieńczenie całego kompleksu stanowi potężna piramida schodkowa Dżesera zbudowana około 2650 r. p. n. e. Jest to największa i najstarsza piramida w całej Sakkarze - wymiary jej podstawy to 121 x 109 m oraz 62,5 m wysokości! Jej architektem był Imhotep, pierwszy znany architekt Egiptu.

Imhotep był ważną osobą w polityce starożytnego Egiptu. Piastował stanowiska, takie jak Kanclerz Króla Dolnego Egiptu czy Pierwszy po Królu Dolnego Egiptu. To jednak nie wszystko: na postumencie królewskiego posągu umieszczono jego imię obok imienia króla, co było rzeczą niespotykaną dla zwykłego śmiertelnika.

We wszystkich wyżej wymienionych piramidach znaleziono tzw. Teksty Piramid, czyli zbiór staroegipskich tekstów religijnych związanych z kultem zmarłych. Treści obejmowały hymny, zaklęcia oraz mity. Pierwszy raz natknięto się na nie właśnie w piramidzie Pepiego I w 1880 r.

Po obejrzeniu kompleksu piramid w Sakkarze, warto wybrać się do innych ciekawych punktów nekropolii.

Pomiędzy grobowcami królów Starego Państwa natkniesz się na Serapeum. To podziemna sala w kształcie koła, która niegdyś stanowiła grobowce świętych byków Apisów. Wybudowano ją około XIV – XV w. p. n. e., a odkryta została w 1850 r. przez Auguste Mariette’a. W Sarapeum znajdują się 24 monolityczne sarkofagi o wadze ok. 60 – 70 ton.

Wychodzimy z podziemi i przenosimy się na powierzchnię nekropolii. Koniecznie zobacz mastaby, czyli grobowce w kształcie ściętego ostrosłupa na planie prostokąta. W Sakkarze znajdują się najstarsze budowle tego typu w całym Egipcie – sięgają czasów I Dynastii. W mastabach chowano zazwyczaj rodziny królewskie, dostojników oraz wyjątkowo uhonorowanych poddanych.

Na terenie kompleksu znajduje się również muzeum pierwszego i największego architekta Egiptu – Muzeum Imhotepa. Nie jest to duży kompleks – na jego zwiedzenie zarezerwować wystarczy sobie około 30 minut. Znajdują się w nim różne eksponaty dotyczące jego prac.

Imhotep uważany był za tak wybitnego, że z czasem zyskał rangę bóstwa. Został uznany za patrona architektów, rzemiosła, medycyny oraz skrybów. Kult Imhotepa przejęli później również Grecy, utożsamiając go ze swoim bogiem Asklepiosem.

Jak już wiesz z powyższego tekstu, wycieczka do Sakkary na pewno jest warta zaplanowania. Pozostaje więc pytanie, jak to zrobić? Najrozsądniejszą opcją cenową jest wynajęcie taksówki na cały dzień z Kairu, gdyż to właśnie blisko stolicy znajduje się ta nekropolia. Inną opcją jest wykupienie wycieczki fakultatywnej. To zdecydowanie droższy i mniej elastyczny wariant, ale ciekawszy dla osób chcących zaczerpnąć jak największej wiedzy o kompleksie.

Co zabrać ze sobą? Ze względu na wysokie temperatury w Egipcie, postaw na wodę, przekąski (pamiętaj, żeby nie wyrzucać śmieci w Sakkarze!), nakrycie głowy, krem z filtrem na twarz i ciało, wygodne obuwie do spacerowania oraz aparat fotograficzny, gdyż warto utrwalić sobie widoki czekające na Ciebie na miejscu.

Kiedy najlepiej zwiedzać? Najlepiej wybrać się na zwiedzanie Sakkary w okolicy wiosny lub jesieni. Wtedy temperatury nie są bardzo uciążliwe – zazwyczaj utrzymują się na poziomie 20 – 25 stopni Celsjusza. Jeśli jednak jesteś w Egipcie latem, weź ze sobą więcej wody i większy kapelusz, gdyż temperatury potrafią sięgać nawet 40 stopni Celsjusza!

Ile czasu na zwiedzanie? Wizyta w kompleksie wraz z Muzeum Imhotepa nie powinna zająć więcej niż kilka godzin, przez co – jak wspomnieliśmy wyżej – warto połączyć zwiedzanie z pobliskimi piramidami w Dahszur. Wówczas wycieczka zajmie Ci cały dzień – świetny plan zwłaszcza podczas tygodniowych wakacji w Egipcie!