Krzywa Wieża w Pizie – co warto o niej wiedzieć?

Budowę Krzywej Wieży w Pizie rozpoczęto w 1174 r. Wtedy jeszcze nikt nie zdawał sobie sprawy z tego, że budowla ta zostanie jedną z najbardziej rozpoznawalnych na świecie. Pierwszym architektem wieży był Diotisalvi, który zaprojektował również sąsiednie Baptysterium – na dowód tego jego imię jest wyryte w kamieniu. Kolejnymi architektami biorącymi udział w procesie budowy byli Giovanni di Simone oraz Giovanni Pisano. Budowę ukończono po 199 latach, czyli w roku 1350.

Prace nad wieżą trwały tak długo, ponieważ napotkano niemałe problemy w trakcie jej budowania. Mianowicie, po rozpoczęciu budowy w 1174 roku i ukończeniu 3 pierwszych pięter, wieża zaczęła się przechylać. Powodem tego był niestabilny grunt oraz źle dobrany fundament. Poza tym Pizańczycy w tym czasie prowadzili wojny z innymi nadmorskimi republikami. Zbieg tych faktów spowodował, że przerwano budowę na 100 lat, a dalsze prace odbywały się pod okiem kolejnych, wcześniej wspomnianych architektów o bliźniaczych imionach. Ci z kolei dobudowali kolejne 3 poziomy, a po czasie ostatnią kondygnację z dzwonnicami.

Paradoksalnie 100 lat przerwy w budowie prawdopodobnie zadecydowało o tym, że wieża się nie przewróciła, a grunt pod nią się ustabilizował. Gdyby wieża była budowana nieustannie, najpewniej runęłaby w południowym kierunku.

Wieża została wybudowana w stylu romańskim, choć ostatniej kondygnacji można już przypisać styl gotycki. Ponadto można też zauważyć wpływy architektury bizantyjskiej i muzułmańskiej – np. w postaci zewnętrznych obwódek z czerwonego i białego marmuru. Ażurowe galeryjki otaczające sześć środkowych pięter również świadczą o zagranicznych wpływach architektonicznych. Budulcem wykorzystanym w konstrukcji był głównie marmur, jak również wapień oraz kamień. Torre Pendente, jak nazywają ją Włosi, jest zbudowana na planie okręgu o średnicy 15,5 m, a jej wysokość sięga 56,60 m. Pierwsza kondygnacja wieży stanowi jej podstawę, następnych sześć stanowią kolumnowe galeria, a ostatnia z kondygnacji jest dzwonnicą, w której znajduje się siedem dzwonów. Do ostatniej kondygnacji można dostać się krętymi schodami wewnątrz wieży, których jest aż 251!

W trakcie II wojny światowej Krzywa Wieża miała zostać ostrzelana przez artylerię, kiedy amerykański żołnierz – Leon Weckstein – zauważył w niej niemieckich żołnierzy. Dzięki nieuwadze (przypadkowej lub celowej) Amerykanina, wieża nie została ostrzelana i stoi do dzisiaj w pełnej okazałości.

Główną przyczyną odchylenia wieży jest grunt znajdujący się pod nią – gleba pod Pizą leżącą nad rzeką Arno składa się głównie z piachu i gliny. Kolejnym z powodów był zły dobór fundamentów do owego podłoża. Dlatego też, gdy gleba zaczęła osiadać, fundament zaczął się ślizgać, powodując odchylenie. Dzisiaj wieża opada w kierunku południowym, a jej wychylenie wynosi ok. 5 m od pionu. Przez 850 lat od powstania tej fascynującej budowli kąt nachylenia i kierunek zmieniały się w różnoraki sposób. Paradoksalnie, przez niestabilny grunt, wieża przetrwała cztery potężne trzęsienia ziemi. To właśnie miękkie podłoże amortyzowało wstrząsy, chroniąc ją przed runięciem.

Od samego początku budowy wieża była poddawana różnym zabiegom konstrukcyjnym, aby ją wyprostować. Pierwszą próbę podjął jej drugi architekt – Giovanni di Simone. Jego pomysł polegał na wybudowaniu wyższych pięter z jednej strony budowli. Choć na papierze wyglądało to dobrze, w efekcie doprowadziło do jeszcze większego odchylenia wieży. W 1990 r. zespół pod okiem Michelego Jamiolkowskiego (Włocha o polskich korzeniach), profesora geotechniki z politechniki w Turynie, rozpoczął swoje prace. Ostatecznie wieżę od strony północnej obciążono 900 tonami ołowiu oraz usunięto spod niej ziemię. Prace te przyniosły sukces, a konstrukcja wyprostowała się o 40 cm. Dodatkowo w 1991 r. rozpoczęto trwający prawie dwie dekady proces zabezpieczenia wieży. Po ukończeniu prac w kwietniu 2011 roku inżynierowie ustalili, że przez kolejne 300 lat budowla będzie bezpieczna. Warto zauważyć, ze do tego czasu od 1990 roku wieża nie była udostępniana turystom.

Krzywa Wieża znajduje się na placu katedralnym Piazza dei Miracoli w Pizie. Miejsce jest świetne pod kątem dostępności, ponieważ do Pizy można dojechać praktycznie każdym środkiem komunikacji: samochodem, pociągiem czy autobusem z ościennych miast, jak również samolotem z Polski (dostępne są tanie linie lotnicze). Miasto leży w Toskanii, więc podróż z Rzymu, Florencji, Cinque Terre czy z Mediolanu zajmie do kilku godzin. Nic, tylko zwiedzać!

Podróż samochodem z Polski do Pizy trwa około 15 godzin. Z pewnością to dobra informacja dla każdego, kto ma opory przed wsiadaniem do samolotu.

Lotnisko w Pizie znajduje się ok. 3 km od Krzywej Wieży. Możesz więc prosto z samolotu zrobić sobie spacer w stronę tej niezwykłej budowli!

Jak już wcześniej wspomnieliśmy, Krzywa Wieża w Pizie jest elementem placu Katedralnego. Z tego względu warto zwiedzić cały kompleks. W jego skład wchodzi wieża, cmentarz, baptysterium oraz katedra. Wszystkie te budynki tworzą imponujące dzieło sztuki architektury średniowiecznej, a w swoich wnętrzach skrywają wiele perełek artystycznych. Zaraz obok placu katedralnego znajdują się również dwa muzea – Muzeum Sinopie oraz Muzeum Katedralne. Oba są niezwykle ciekawe i zdecydowanie warte odwiedzenia.

Warto też odejść ok. 600 m od wieży w stronę placu Piazza dai Cavalieri, który stanowił centrum republikańskiej Pizy. Przy placu znajduje się budynek uznawany za jeden z najlepszych przykładów włoskiego renesansu – Palazzo della Carovana. Spacer brzegiem rzeki Arno jest kolejnym must-do, a po nabitych krokach można udać się do którejś z licznych, pobliskich restauracji.

Choć Toskania kojarzy się głównie z zielonymi wsiami i jedyną w swoim rodzaju Florencją, Piza też jest warta odwiedzenia. Budowle, zabytki oraz lokalne restauracje w tym miejscu przyciągają miliony turystów rocznie. Bądź jednym z nich – Krzywa Wieża w Pizie opowiada naprawdę ciekawą historię!