Kim jest organizator turystyki, a kim agent lub pośrednik turystyczny?
Na rynku turystycznym wyróżnia się kilka rodzajów podmiotów organizujących i sprzedających wycieczki. Są organizatorzy turystyki, agenci turystyczni i pośrednicy turystyczni. W ostatnich latach pojawiło się też określenie OTA. Czy wiesz czym się od siebie różnią te podmioty? Jeśli nie, dowiedz się z naszej ściągawki.
W powszechnej opinii osoba chcąca kupić wycieczkę lub pojedynczą usługę turystyczną (np. bilet na samolot, pokój w hotelu, itp.) może to zrobić w biurze podróży. Tym mianem potocznie określa się firmę zajmującą się organizacją, sprzedażą i/lub pośrednictwem w sprzedaży wycieczek lub ich pojedynczych składowych. Kiedy przyjrzymy się bliżej biurom podróży działającym na rynku, odkryjemy, że poszczególne podmioty różnią się między sobą np. zakresem odpowiedzialności względem klientów. Dla rozróżnienia podmioty te nazywa się organizatorami turystyki, agentami turystycznymi i pośrednikami turystycznymi. W normalnych okolicznościach tego rodzaju podział nie ma dla klienta żadnego znaczenia. Nabiera, kiedy klient chce dochodzić swoich praw w związku np. z odwołaniem wycieczki (nie z własnej winy) lub kiedy wycieczka została przeprowadzona niezgodnie z tym, co zakupił.
Kto to jest organizator turystyki?
Organizator turystyczny, zwany też touroperatorem, to podmiot zajmujący się organizacją wycieczki, tj. składający poszczególne jej komponenty: transport, zakwaterowanie, program zwiedzania, ubezpieczenie itp., w całość, czyli w pakiet turystyczny. Do największych organizatorów działających na polskim rynku należą m.in. Itaka, TUI, Grecos, Exim Tours, Rainbow, Coral Travel i Ecco Holiday. Jest też rzesza mniejszych organizatorów specjalizujących się w różnych rodzajach turystyki, np. turystyce szkolnej, egzotycznej, aktywnej, krajowej.
Działalność touroperatorską regulują przepisy prawa. Aby móc prowadzić działalność związaną z organizacją imprez turystycznych touroperatorzy muszą uzyskać wpis do specjalnego rejestru, tzw. Ewidencji Organizatorów Turystyki i Pośredników Turystycznych.
Organizator turystyki jest jedynym podmiotem, u którego turysta może dochodzić swoich praw, kiedy ten nie wywiąże się z umowy lub ją niewłaściwie wykona, tj. wycieczka zostanie odwołana z winy touroperatora lub zrealizowana w sposób odbiegający od zawartej umowy.
Czym się zajmuje agent turystyczny?
Organizatorzy turystyki sprzedają swoje oferty samodzielnie (w biurach własnych) lub przy pomocy pośredników. Takim pośrednikiem może być agent turystyczny. W ten sposób określamy przedsiębiorcę, którego działalność opiera się wyłącznie na sprzedaży imprez turystycznych w imieniu touroperatora, a właściwie touroperatorów, ponieważ agenci turystyczni sprzedają zwykle oferty kilku, a nawet kilkudziesięciu organizatorów turystycznych, by zapewnić klientom jak najszerszy wybór. Śmiało możemy nazwać takie biuro porównywarką wakacji. W biurach agencyjnych sprzedawane są też pojedyncze usługi w imieniu np. przewoźników lotniczych, kolejowych, hoteli.
Działalność agentów turystycznych nie jest żaden sposób uregulowana, co oznacza, że nie potrzebują oni wpisu do rejestru, by móc działać. Agentów turystycznych jest na rynku sporo. To zwykle małe samodzielne biura agencyjne. Funkcjonują też sieci agencyjne, jak np. Wakacje.pl!
Wakacje.pl to też przykład agenta działającego w sieci, tzw. online travel agency, w skrócie OTA. Pod tą nazwą kryje się witryna internetowa sprzedająca usługi związane z turystyką, łącząca klientów (zwykle indywidualnych) z firmami oferującymi usługi i produkty turystyczne: wycieczki, hotele, bilety lotnicze, wynajem samochodów. OTA jest nastawiony raczej na klientów indywidualnych. Na polskim rynku OTA to poza Wakacje.pl również Travelplanet, Booking.com i Expedia.
Za co odpowiada pośrednik turystyczny?
Przepisy prawa wyróżniają też tzw. pośredników turystycznych, którzy od lipca 2018 r. nazywani są w Ustawie o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych przedsiębiorcami ułatwiającymi nabywanie powiązanych usług turystycznych. Przedsiębiorcy ci tym różnią się od agentów turystycznych, że działają w imieniu klienta, nie organizatora. Ich zadaniem jest zawieranie na zlecenie klienta umów z organizatorami wycieczek lub dostawcami pojedynczych usług turystycznych. Podobnie jak w przypadku touroperatorów, pośrednicy – by móc działać legalnie na rynku – muszą być wpisani do Ewidencji Organizatorów Turystyki i Pośredników Turystycznych.
Z uwagi na to, że ani agenci turystyczni, ani pośrednicy nie organizują wycieczek, a jedynie pośredniczą w ich sprzedaży, nie ponoszą odpowiedzialności za ich niewykonanie lub realizację niezgodną z umową (w tych przypadkach odpowiada wyłącznie organizator). Ich odpowiedzialność odnosić się może wyłącznie do niewłaściwego wyboru oferty lub usługi (np. jeśli zaproponowali klientowi wycieczkę oferowana przez organizatora, którego wykreślono z Ewidencji Organizatorów Turystyki i Pośredników Turystycznych).
Warto wiedzieć, że każdy z powyższych podmiotów może pełnić więcej niż jedną funkcję (nawet wszystkie trzy na raz), np. biuro agencyjne może być jednocześnie organizatorem turystyki, tj. sprzedawać oferty touroperatorów, ale i samo organizować wycieczki.
