Ganges – najświętsza rzeka w Indiach
Ganges jest świętą rzeką Hindusów. Wody Gangesu są szczególnie święte – Hindusi uważają, że jest to bogini Ganga, spływająca wiecznie ze szczytu góry Meru, siedziby bogów, przez splątane włosy Śiwy. Kąpiel w Gangesie oznacza oczyszczenie się z karmana dawnych wcieleń i obecnego życia, by przygotować się na śmierć i odrodzenie w lepszym wcieleniu. Poznajcie najświętszą rzekę w Indiach – Ganges!
Rzeka Ganges
Źródła Gangesu, nazywanego również Ganga, znajdują się w Himalajach na terenie stanu Uttarakhand. Rzeka przepływa przez Indie, a następnie przez Bangladesz, by ostatecznie uchodzić do Oceanu Indyjskiego. Jej długość wynosi około 2 510 km, a powierzchnia dorzecza to około 1,125 mln km kw. Choć większość biegu Gangesu przebiega przez Indie, w Bangladeszu łączy się z Brahmaputrą, tworząc największą na świecie wieloramienną deltę o powierzchni 80 tys. km kw.
Ganges – zanieczyszczenie
Mimo że rzeka jest uznawana za świętą, Ganges jest jednym z najbardziej zanieczyszczonych cieków wodnych na świecie, szczególnie w obszarach położonych wzdłuż jej brzegów. W Gangesie kąpie się ok. 3 mln ludzi. Dodatkowo pasterze myją tam swoje zwierzęta. W wodzie można dostrzec resztki jedzenia, ogromne ilości plastiku oraz odpady organiczne, w tym zwierzęce odchody. Charakterystyczny zapach unoszący się w powietrzu pochodzi od płonących stosów pogrzebowych, które są stałym elementem krajobrazu w miejscach rytualnych kremacji nad rzeką. Do wód Gangesu trafiają nie tylko prochy zmarłych, ale także częściowo spalone lub niespalone ciała, zarówno ludzkie, jak i zwierzęce, co dodatkowo potęguje problem zanieczyszczenia. Mimo tego, dla milionów ludzi rzeka pozostaje świętym symbolem, z którego wody korzystają na co dzień do celów rytualnych, religijnych i domowych.
Codzienne życie nad świętą rzeką
Życie nad rzeką Ganges skupione jest przede wszystkim na schodach prowadzących do świętej rzeki – ghats. O wschodzie słońca i tuż przed jego zachodem wierni modlą się do rzeki medytując, śpiewając mantry, puszczając na jej wody ofiary w postaci łódeczek z liści, czy dokonując rytualnych ablucji. Hindusi schodzą na kamienne schody rzeki, rozmawiają, śmieją się lub w totalnej ciszy skupiają się na modlitwach do bogini Gangi. Również na tych schodach robione jest pranie. Czynność ta polega na namydlaniu ubrań i uderzanie ich o specjalne kamienie lub schody.
Kolejnym punktem dnia dla Hindusów jest odbycie kąpieli w pięciu wyznaczonych miejscach w określonej kolejności, w ciągu jednego dnia. Każdy hinduista, przynajmniej raz w życiu, powinien zanurzyć się w jego wodach, by doświadczyć duchowego oczyszczenia.
Dzień wieńczy rytuał Agni Pooja, podczas którego kapłani celebrują ceremonię ku czci ognia. W trakcie tego świętego obrządku modlitwy są kierowane do boga Śiwy, świętej rzeki Gangi oraz całego wszechświata. Rozpalane są ogniste ołtarzyki, które następnie puszcza się na wodę. Ich blask rozświetla brzegi Gangesu w Indiach i Bangladeszu, tworząc magiczną atmosferę, by o poranku wierni mogli znów powrócić na rytualne modlitwy.
Waranasi – najważniejsze miasto leżące nad Gangesem
Waranasi to miasto uznane za święte. Jest centrum pielgrzymek i duchowości. Znajdują się tu liczne ghats (schody prowadzące do rzeki), gdzie odbywają się rytualne kąpiele i kremacje. Według wierzeń Waranasi zostało założone przez Śiwę. Wśród ghatów w Waranasi wyróżnia się pięć najważniejszych, które pielgrzymi odwiedzają w ściśle określonej kolejności w ciągu jednego dnia, by dokonać rytualnej kąpieli. Są to:
- Asi
- Dasaswamedh
- Barnasangam
- Panchaganga
- Manikarnika
To właśnie w Waranasi odbywa się rytualne palenie zwłok. Manikarnika to najważniejszy ghat całopalny w całych Indiach, jeden z dwóch w Waranasi. Każdego dnia płonie tu od dwustu do trzystu ciał.
Rytuał kremacji nad rzeką Ganges
Przed kremacją kobiety obmywają ciało świętą wodą z Gangesu, a męscy krewni zmarłego przechodzą symboliczny rytuał, podczas którego golą głowy, wyciszają się i przygotowują do ceremonii. W tym czasie inni członkowie rodziny oraz obsługa spalarni przygotowują stos pogrzebowy. Na spalenie jednego ciała zużywa się średnio 250–300 kg drewna, którego gatunek i jakość zależą od kasty i zamożności rodziny zmarłego, co wpływa również na ostateczny koszt kremacji.
Przed samą ceremonią rodzina zmarłego zachowuje całodniowy post, aby skupić się na medytacji i duchowym pożegnaniu bliskiej osoby. Kremacja jest centralnym elementem rytuału, symbolizującym uwolnienie duszy z materialnych więzów. Po całkowitym spłonięciu ciała męscy członkowie rodziny zbierają prochy i pozostałości zmarłego. Są one często składane do urny lub zbierane na tacę. Następnie prochy zostają oddane wodzie, co symbolizuje uwolnienie duszy i oczyszczenie karmy zmarłego. Po zakończeniu pogrzebu rozpoczyna się dziesięciodniowy okres modlitw, podczas których rodzina prosi o pomyślną wędrówkę duszy w zaświatach i jej wejście w kolejne wcielenie zgodnie z wiarą hinduizmu.
Cały proces, od przygotowań po rytuały pożegnalne, jest głęboko zakorzeniony w tradycji i ma na celu wsparcie duchowego przejścia zmarłego oraz pogłębienie więzi rodzinnych w obliczu straty.
Jak zobaczyć świętą rzekę Ganges?
Jeśli Waszym podróżniczym celem są Indie i chcielibyście zobaczyć życie toczące się nad świętą rzeką Ganges, zachęcamy do poznania tego kraju podczas wycieczki objazdowe do Indii. Podczas takiej wyprawy będziecie mogli odkryć wiele ciekawych miejsc, z których słynie ten ogromny kraj. Dzięki opiece pilota będziecie się czuć bezpiecznie i dowiecie się wielu ważnych informacji oraz barwnych ciekawostek o Indiach.
