Angkor Wat – kompleks świątynny w Kambodży

Angkor Wat to największy zabytek religijny na świecie (aż 162,6 hektarów!). Znajduje się ponad 5 kilometrów na północ od nowoczesnej prowincji Kambodży –  Siem Reap oraz na południe i nieco na wschód od poprzedniej stolicy – Baphuon. To najbardziej wysunięte na południe miejsce Angkor, czyli dawnego państwa-miasta Khmerów, w którym znajduje się kompleks świątyń o tej samej nazwie.

Nazwa "Angkor Wat" oznacza po khmersku "Miasto Świątyń" albo "Miasto Świątynne". "Angkor" to miejscowa forma słowa "nokor", które pochodzi od sanskryckiego słowa "nagara" oznaczającego "miasto" lub "stolicę". Z kolei "Wat" oznacza we wszystkich językach indochińskich po prostu "świątynię". Można więc stwierdzić, że tłumaczenie jest bardzo dosłowne i idealnie odzwierciedla zawartość kompleksu, czyli wiele obiektów religijnych o jeszcze większym znaczeniu.

Pierwsze udowodnione na piśmie doniesienia o Angkor sięgają XVI w. Wówczas w 1586 r. portugalski mnich Antonio da Magdalena odkrył to niezwykłe miejsce. Niedługo po nim zaczęli przybywać kolejni duchowni, chcący na własne oczy zobaczyć cudowne ruiny dawnego imperium Khmerów. Zachwyceni widokiem mówili o nich, że to "niezwykła konstrukcja, której nie można opisać. Ma wieże i dekoracje, jakie może wymyślić ludzki geniusz…".

W 1860 lub 1861 r. (dokładna data nie jest znana), francuski wędrowiec Henri Mouhot na nowo odkrył miasto-państwo i do dziś to on jest uznawany oficjalnie za odkrywcę kompleksu świątyń. W 1863 r. wydał książkę w formie dzienników i rysunków przedstawiających Angkor.

Dzienniki odbiły się szerokim echem skandalu ze względu na swoją treść. Mouhot twierdził, że znalezione świątynie są znacznie starsze i nie mają nic wspólnego z Khmerami, których zresztą uznawał za barbarzyńców.

Pierwsze wzmianki na temat Angkoru sięgają XII wieku. Wówczas panował król Surjawarman II, którego uważa się za inicjatora budowy Angkor Wat. Świątynia została poświęcona hinduskiemu bogowi Wisznu i stała się epicentrum religijnym państwa. Po śmierci Surjawarmana II kompleks musiał zmierzyć się z najazdem intruzów z Jawy, jednak na ratunek przyszedł król Dżajawaram II, który wyzwolił to miejsce między VIII, a IX wiekiem. W 802 roku na górze Mahendra władca ogłosił się nowym królem-bogiem. Pod koniec XII w. kompleks przekształcił się w świątynię buddyjską.

W XV w. miasto zostało opuszczone przez mieszkańców i zapomniane na długi czas. Mówi się o kilku powodach upadku Imperium Khmerów. Jednym z nich jest najazd Tajów z królestwa Ayutthaya w 1431 r. Według innych wersji na koniec imperium miały wpływ zmiany religijne (przejście z hinduizmu na buddyzm i tak kilka razy), kwestie gospodarcze (miasto było położone w środku dżungli, więc trudno o wymiany handlowe) lub kwestie geograficzno-naturalne (długotrwałe susze i zbyt duże deszcze monsunowe na zmianę).

Tak niesamowite miejsce musi opiewać w legendy o swoim powstaniu. Najsłynniejsza mówi o braminie Kaundinva, który poślubił boginię Somę, by stać się świętym. Następnie bramin zarzucił magiczną włócznią, a w miejscu, gdzie spadła, powstało miasto-państwo Angkor.

Z całym kompleksem świątyń jednoznacznie kojarzy się jedna, najsłynniejsza budowla –Angkor Wat. To największy, pojedynczy zabytek religijny na świecie o powierzchni 162 h. Wybudowano go na planie prostokąta o wymiarach 1300x1500 m i otoczono fosą o szerokości 183 m. Angkor Wat łączy dwa podstawowe plany architektury khmerskiej: świątynia-góra i świątynia-galeria. Na środku stoi wysoka na 65 m wieża, która stanowi symbol mitycznej góry Meru. Oprócz tego budowla otoczona jest 5 wieżami układającymi kształt kwiatu lotosu. Świątynię ogradza kamienny taras, na którym można podziwiać misternie wykonane płaskorzeźby oraz dewaty z postaciami i scenami z codziennego życia w Angkorze.

Angkor Wat ma ogromne znaczenie dla tamtejszej ludności. Jest uważany za najważniejszy ośrodek religijny, a na dowód tego znajduje się na fladze narodowej oraz na tamtejszej walucie.

Choć czas budowy świątyni szacuje się na 28 lat (od 1122 do 1150 r.), niektórzy wierzyli, że została zbudowana w ciągu jednej nocy przez boskiego architekta.

Angkor Thom (czyli "wielkie miasto" lub "wspaniałe miasto") to ostatnia stolica Imperium Khmerskiego. Miasto zbudowano w XII w. na planie idealnego kwadratu, a jego powierzchnia wynosiła 9 km2. Angkor Thom został otoczony murami z laterytu sięgającymi aż 8 m, a całość dodatkowo zabezpieczono fosą. Na terenie miasta znajduje się kilka wspaniałych zabytków:

Świątynia Bajon – to hinduistyczna budowla zbliżona kształtem do piramidy z 54 wieżami z wizerunkiem 216 głów – prawdopodobnie przedstawiających twarz króla Dżajawarmana VII.

Taras Słoni – zbudowany przez króla Dżajawarmana VII taras o długości 350 m. Nazwa pochodzi od rzeźb słoni na jego wschodniej ścianie. Służył jako wielka sala audiencyjna, miejsce spotkań publicznych oraz platforma widowiskowa do oglądania parad wojskowych.

Baray Teuk Thla – największy zbiornik wodny w Angkor zbudowany przez ludzi. Jego pojemność to aż 53 mln m3 wody, więc jest jednym z największych sztucznych zbiorników wodnych na świecie. Do dziś korzysta z niego lokalna ludność!

Ta Prohm – buddyjska świątynia zbudowana na przełomie XII i XIII w. przez króla Dżajawarmana VII na cześć jego matki. Budowla pojawiła się w filmie "Lara Croft: Tomb Raider" z Angeliną Jolie. Wyróżnia się pięknymi drzewami i roślinnością okalającą mury.

Banteay Srei – to hinduistyczna świątynia powstała w X w. Wyróżnia się swoim kolorem, który zawdzięcza czerwonemu piaskowcu. Została nazwana Cytadelą Kobiet dzięki licznym rzeźbom przedstawiającym kobiece postacie.

Jeśli nie lubisz tłumów (a w największym kompleksie świątynnym na Ziemi na pewno ich nie brakuje), miesiące od czerwca do października będą dla Ciebie odpowiednie. Co prawda w Kambodży jest wtedy pora deszczowa i przez monsuny może być mokro, ale z pewnością będzie mniej turystów niż w okresie od listopada do maja.

Polecamy również tak rozplanować sobie zwiedzanie, by móc zobaczyć Angkor Wat o zachodzie lub wschodzie słońca. Niektórzy twierdzą, że to najpiękniejszy widok na świecie!

Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. To zależy od tego, jak bardzo interesuje Cię temat khmerskiej architektury. Niektórzy turyści chcą zobaczyć tylko główną świątynię Angkor Wat, więc na to spokojnie wystarczy jeden dzień. Jeżeli chcesz zobaczyć cały kompleks (a jadąc taki kawał drogi – warto!), polecamy zarezerwować na ten cel od 2 do nawet 3 dni. Po kompleksie najlepiej poruszać się tuk-tukiem.

Dla prawdziwych miłośników hinduizmu lub po prostu niesamowitych miejsc przygotowano do sprzedaży bilety 7-dniowe!